"Chłopiec w pasiastej piżamie" John Boyne

"Chłopiec w pasiastej piżamie" to książka o przyjaźni, która zrodziła się w najokropniejszym możliwym czasie i miejscu. Motyw II wojny światowej jest dość popularny w światowej literaturze, wiele pozycji opowiada o historii Żydów czy Polaków, którzy byli szykanowani przez nazistów. Powieść Johna Boyne'a szokuje, ale także zmusza do refleksji. Autor opowiada historię ośmioletniego chłopca o imieniu Bruno, który razem ze swoją rodziną przeprowadza się z Berlina do małego miasteczka. Powodem zmiany zamieszkania jest awans jego ojca, który jest niemieckim oficerem i został przydzielony, by nadzorować jeden z obozów koncentracyjnych. Tak naprawdę, jego praca polega na wysyłce na śmierć wielu tysięcy więźniów obozu. Jednak chłopiec o tym nie wie, dla niego jest to zwykła przeprowadzka. Jedyne co się zmienia, to wygląd domu, który stale pilnowany jest przez niemieckich żołnierzy i otoczony jest wysokim płotem.

Na czym właściwie polega różnica - zastanawiał się [Bruno]. I kto decyduje, którzy ludzie mają nosić pasiaste piżamy, a którzy mundury?

Chłopiec został pozbawiony swoich przyjaciół, więc zaczyna mu doskwierać nuda. Ciągle wymyśla sobie nowe zabawy, byle tylko czas mijał mu szybciej.Między innymi wymyka się i udaje na dalekie spacery, by poznać okolicę. Pewnego dnia podczas takiej wędrówki Bruno poznaje chłopca o imieniu Szmul, który przebywa na terenie obozu koncentracyjnego. Między chłopcami rodzi się prawdziwa i szczera przyjaźń, mimo iż między nimi stoi drut kolczasty. Bruno zazdrości swojemu przyjacielowi, że może bawić się z innymi dziećmi, a on nie ma z kim. Świat Szmula wydaje się dla nieświadomego chłopca wręcz wymarzonym. Jest to miejsce, gdzie nie trzeba słuchać rodziców, uczyć się, a jedynie spędzać czas na zabawie. Bruno bez wahania zgadza się przejść pod płotem na teren obozu, by pomóc Szmulowi odnaleźć zaginionego tatę. Chłopiec przebiera się w "pasiastą piżamę" i wybiera się ze Szmulem na poszukiwanie. W tym samym czasie w obozie rozpoczynają się przygotowania do kolejnych mordów w komorach gazowych...

Książka Johna Boyne'a ukazuje świat wojny i obozów koncentracyjnych z perspektywy dziecka, które jest naiwne i ufne. Zarówno Bruno, jak i Szmul nie rozumieją tego, w jak okrutnym miejscu się znaleźli. Oboje wolą się bawić i spędzać ze sobą czas. Po prosu chcą być dziećmi, niestety na przeszkodzie staje im wojna. Powieść napisana jest przystępnym językiem. Nie trzeba posiadać dużej wiedzy historycznej, by ją zrozumieć. Bolesny motyw został przedstawiony w sposób niezwykle prosty, językiem małego chłopca, dla którego albo coś jest czarne albo białe, złe lub dobre. Przez co powieść staje się wiarygodna i prawdziwa. Książka przedstawia dwa, zupełnie inne światy. Po jednej stronie mamy Niemców, z których jedni dokonywali zbrodni, a drudzy nie chcieli temu się sprzeciwić, a nawet tego dostrzec. Po drugiej stronie są niewinni ludzie, którzy są mordowani i prześladowani za to, że są Żydami, Polakami czy innymi narodami. Prawda jest taka, że wszyscy jesteśmy tacy sami, potrafią ją dostrzec tylko małe, bezbronne dzieci.

Bardzo ciekawy jest fakt, iż John Boyne napisał tę książkę w niecałe trzy dni. Autor powiedział w wywiadzie, że ta książka siedziała mu w głowie od dłuższego czasu. Nigdy wcześniej nie robił badań na temat Holokaustu, nie szukał informacji, po prostu w ciągu stu godzin sporządził pierwszy szkic. Co jest jeszcze ciekawe, Boyne skończył pisać w swoje trzydzieste trzecie urodziny. Oczywiście książkę później nieco zmieniono, ale główna oś fabuły pozostała niezmieniona.

Miarą dzieciństwa są dźwięki, zapachy i widoki, dopóki nie nadejdzie mroczna epoka rozsądku.

Książka bardzo mnie wzruszyła, nie da się być wobec niej obojętnym. Wywołała we mnie wiele emocji, od złości przez strach do smutku. Po jej przeczytaniu w mojej głowie pojawiło się wiele pytań, w tym te odnoszące się do obecnej historii. Zastanawia mnie dlaczego ciągle na świecie są wojny, ile ich jeszcze będzie, by ludzi wyciągnęli wnioski, zrozumieli, że giną niewinni ludzie. Powieść "Chłopiec w pasiastej piżamie" po prostu urzeka, gdyż w prosty sposób pokazuje motyw zła i wojny. Jest to książka, o której długo nie zapomnę. Polecam, jest to pozycja obowiązkowa.

  "Chłopiec w pasiastej piżamie" John Boyne, Replika, s.202